Ładowanie akumulatorów przy użyciu ładowarek

Akumulator rozruchowy wymaga ładowania nawet w przypadku wymontowania z motocykla, gdy przez dłuższy czas nie jest używany i gdy nie jest podłączony do niego żaden odbiornik. Akumulatory cechują się oporem wewnętrznym i dlatego samoczynnie się rozładowują. Po upływie od jednego do trzech miesięcy zasobnik energii staje się pusty. Komu się wydaje, że potem można po prostu ponownie naładować akumulator, tego może spotkać przykra niespodzianka. Głęboko rozładowany akumulator nie jest już bowiem w stanie prawidłowo magazynować energii i może zgromadzić jedynie jej część. Aby nie dopuścić do takiej sytuacji, przygotowaliśmy wskazówki dotyczące terminowego i właściwego ładowania akumulatorów oraz odpowiednich ładowarek.

Od kiedy w motocyklach i skuterach montuje się różne typy akumulatorów, w ofercie pojawiły się także różne typy ładowarek. Z biegiem lat różni producenci wprowadzili na rynek następujące podstawowe typy ładowarek:

Tradycyjne ładowarki standardowe z nieregulowanym prądem ładowania i bez automatycznego wyłączania należą już do rzadkości. Można ich używać tylko do tradycyjnych akumulatorów kwasowych, gdzie proces ładowania ocenia się wyłącznie na podstawie obserwacji elektrolitu. Gdy zaczną się intensywnie odrywać pęcherzyki i wydobywać gaz, odłącza się samodzielnie akumulator od ładowarki, przyjmując, że akumulator jest w pełni naładowany. 

Do takiej ładowarki pod żadnym pozorem nie wolno podłączać trwale zamkniętych akumulatorów AGM, żelowych, ołowiowych lub litowo-jonowych, ponieważ w ich przypadku nie można stwierdzić, kiedy akumulator jest w pełni naładowany, natomiast przeładowanie zawsze szkodzi akumulatorowi i skraca jego żywotność, szczególnie w przypadku powtarzania się takich sytuacji.

Standardowe ładowarki automatyczne wyłączają się przynajmniej samoczynnie, gdy akumulator zostanie w pełni naładowany. Nie potrafią one jednak dostosować napięcia ładowania do stanu naładowania akumulatora. Takie ładowarki zazwyczaj nie są w stanie „ożywić” głęboko rozładowanego akumulatora żelowego, ołowiowego lub AGM. Niemniej doskonale nadają się do mniej skomplikowanych przypadków, np. do ładowania podtrzymującego podczas przechowywania lub odłączenia na okres zimowy.

„Inteligentna” ładowarka automatyczna sterowana mikroprocesorem oferuje wiele zalet podczas ładowania nie tylko nowoczesnych akumulatorów AGM, żelowych czy ołowiowych, ale również tradycyjnych akumulatorów kwasowych, ponieważ jest wyposażona w funkcje diagnostyki i konserwacji, z pomocą których można znacznie wydłużyć żywotność akumulatora.

Takie ładowarki analizują stan naładowania akumulatora, dostosowują do niego prąd ładowania, a w trybie odsiarczania potrafią na tyle podkręcić nieco starsze i częściowo zasiarczone akumulatory, że są one w stanie z dostateczną mocą obrócić rozrusznik pojazdu. Poza tym dzięki ładowaniu konserwującemu/podtrzymującemu mogą chronić akumulator przed zasiarczeniem podczas przerwy w użytkowaniu pojazdu. Na przykład w trybie konserwacji ładowarka w określonych odstępach czasu wysyła do akumulatora słabe impulsy prądowe, które mają zapobiegać osadzaniu się siarczanu na ołowianych płytach. Więcej informacji na temat zasiarczenia i akumulatorów znajdziesz w  poradach dla majsterkowiczów Akumulator.

Jeżeli chcesz naładować akumulator pojazdu wyposażonego w elektronikę pokładową z magistralą CAN przez montowane seryjnie gniazdo do ładowania, wówczas musisz użyć specjalnej ładowarki sterowanej mikroprocesorem i przystosowanej do magistrali CAN. Inne ładowarki z reguły nie działają przez oryginalne gniazdo pojazdu (w zależności od oprogramowania magistrali CAN), ponieważ po wyłączeniu zapłonu sieć pokładowa odłącza również gniazdo pojazdu. Jeżeli akumulator nie jest zamontowany w zbyt niedostępnym miejscu, wówczas możesz oczywiście podłączyć kable bezpośrednio do biegunów akumulatora. Ładowarka przystosowana do magistrali CAN przesyła przez gniazdo pojazdu sygnał do komputera pokładowego motocykla. W ten sposób gniazdo pojazdu zostaje aktywowane do ładowania.

Jeżeli używasz w pojeździe akumulatora litowo-jonowego, musisz nabyć do niego specjalną ładowarkę z trybem ładowania litowo-jonowym. Akumulatory litowo-jonowe są wrażliwe na zbyt wysokie napięcie ładowania i pod żadnym pozorem nie wolno ich ładować ładowarkami zasilającymi akumulator zbyt wysokim napięciem ładowania (funkcja odsiarczania). Zbyt wysokie napięcie ładowania, które przekracza 14,6 V, lub zmieniające się programy impulsowego napięcia ładowania mogą uszkodzić akumulator litowo-jonowy! Do ładowania takiego akumulatora jest wymagany stały prąd ładowania.

Oprócz rodzaju ładowarki kluczowe znaczenie ma również jej moc. Prąd ładowania, jaki przesyła ładowarka, nie powinien przekraczać 1/10 pojemności akumulatora. Przykład: jeżeli akumulator skutera ma pojemność 6 Ah, nie należy używać ładowarki, która zasila akumulator prądem ładowania większym niż 0,6 A, ponieważ będzie to szkodliwe dla tego małego akumulatora i skróci jego żywotność. 

W odwrotnym kierunku bardzo długo ładuje się duży akumulator samochodowy przy użyciu małej ładowarki do dwuśladów – w skrajnym przypadku mogłoby to trwać kilka dni. Zatem już w chwili zakupu należy zwrócić uwagę na parametry podane w amperach (A) lub miliamperach (mA).

Jeżeli zamierzasz ładować zarówno akumulator samochodowy, jak i motocyklowy, idealnie sprawdzi się ładowarka z więcej niż jednym stopniem ładowania. Jeżeli istnieje możliwość przełączenia z 1 na 4 ampery – jak to jest w ładowarce ProCharger 4.000 – możesz w ciągu dnia na takim stopniu naładować ponownie większość nawet głęboko rozładowanych akumulatorów samochodowych.

Gdy potrzebne jest tylko ładowanie konserwujące/podtrzymujące, możesz użyć małej ładowarki sterowanej mikroprocesorem, która będzie podtrzymywać naładowanie akumulatora, dopóki pojazd nie będzie używany do jazdy.